Effectief feedback geven is een kunst, maar feedback kunnen en willen ontvangen ook! Want, hoe goed, zorgvuldig of voorzichtig de gever ook zijn feedback overbrengt, hij heeft weinig invloed op hoe de ontvanger zijn boodschap oppikt en interpreteert. Voor je het weet stopt de feedback-ontvanger bananen in zijn oren en wil niet horen wat de feedbackgever te zeggen heeft.
Feedback is prima én spannend
‘Feedback is een cadeautje’ wordt vaak gezegd. Dit is misschien waar, maar zo zal het voor veel mensen niet altijd voelen. Vaak wordt feedback juist opgevat als kritiek. Mensen krijgen er hartkloppingen en warme wangen van. Tegelijkertijd willen we wel graag feedback ontvangen om te weten waar we aan toe zijn. ‘Doe ik mijn werk wel goed? Ben ik met de juiste dingen bezig?’. Wat maakt het dan toch zo lastig om feedback – en dan vooral feedback die bedoeld is om jezelf te verbeteren – zomaar te accepteren?
Primaire emoties en prikkels
In het kort komt het erop neer dat mensen zijn vaak bang voor feedback omdat ze bang zijn voor negatieve kritiek, hun ego willen beschermen, onverwachte feedback krijgen, feedback verkeerd interpreteren, geen context hebben, een gebrek aan zelfvertrouwen hebben, negatieve ervaringen met feedback hebben gehad, of omdat het geven en ontvangen van feedback minder gebruikelijk is in hun cultuur. Wat de achterliggende reden ook is, het helpt om te (h)erkennen hoe jij in eerste instantie reageert als je feedback krijgt. Welke triggers worden in werking gezet als iemand jou aanspreekt op jouw gedrag? Is dat een waarheidstrigger, relatietrigger of identiteitstrigger? Of misschien een combinatie van deze drie?
Tips om feedback met open armen te ontvangen
Zoals je in bovenstaande visual kunt zien, zijn de belangrijkste tips om feedback te ontvangen:
- Eerst begrijpen, dan pas begrepen worden. Dus, stel je eigen impulsieve reactie even uit. Vraag door en probeer te achterhalen wat de feedbackgever nou eigenlijk wil zeggen. Misschien is zijn boodschap niet helemaal duidelijk omdat feedback geven ook best spannend kan zijn! Vraag daarom eerst eens goed door naar wat iemand precies bedoelt en ook, met welk doel hij jou feedback wil geven.
We denken vaak dat alleen de persoon die feedback ontvangt zich kwetsbaar voelt, maar dat is niet zo – Brené Brown in ‘De kracht van kwetsbaarheid’ –
- Vat feedback niet zo persoonlijk op. Als het goed is gaat feedback over iets wat je doet of zegt, en niet over wie je bent! En als mens doen we allemaal wel eens dingen die (in de ogen van de ander) stom, vervelend, irritant of niet OK zijn. Wat dat betreft zegt feedback vaak ook veel over degene die de feedback geeft, dus zet de zaken in perspectief.
Onze ultieme vrijheid is het recht en vermogen om te bepalen welke invloed mensen of dingen buiten onszelf op ons hebben – Stephen R. Covey
- Zie feedback als een leermoment, niet als straf. Vanuit onzekerheid of faalangst kan iemand van een mug een olifant maken bij het krijgen van feedback. Je (innerlijke) emoties kunnen zo hoog oplopen dat je de bedoeling van de feedbackgever overdreven interpreteert. Laat je niet zo opjagen door je eigen gedachten! Maak onderscheid tussen wat je voelt, wat je denkt en wat de concrete boodschap van de feedback ook al weer was. Heb je wel goed gehoord wat er daadwerkelijk werd gezegd of heb je de boodschap naar eigen inzicht geïnterpreteerd?
De manier waarop wij het probleem zien, is het probleem! – Stephen R. Covey
Waar het dus eigenlijk op neer komt is: ken jezelf en herken wat jou triggert wanneer je feedback krijgt. Reageer niet meteen impulsief, maar vraag goed door naar wat de feedbackgever eigenlijk bedoelt te zeggen. Want feedback leert je veel over jezelf én over degene die het je geeft. En ja, als je je overdonderd voelt wanneer iemand je aanspreekt op jouw gedrag, mag je hier gewoon een dag later nog op terugkomen, als de emoties wat zijn getemperd!
Zelf aan de slag met feedback ontvangen (en geven)?
In trainingen en coaching besteed ik veel aandacht aan feedback leren ontvangen. Want, elkaar effectief én op tijd aanspreken is van essentieel belang voor een succesvolle en plezierige samenwerking. In mijn praktijk zie ik dat ‘elkaar aanspreken’ op de werkvloer een van de lastigste dingen is. Toch is het slechts een kwestie van benoemen én doen om de vaardigheid van feedback geven & ontvangen onder de knie te krijgen.
Wil je ook je feedbackvaardigheden versterken? Als individu oefen je dat bijvoorbeeld in een Masterclass Communicatie, tijdens de workshop Softskills in een notendop of in een coachtraject.
Als team doe ik graag een voorstel voor een communicatie training, die biedt wat jullie nodig hebben aan feedback- en andere communicatieve vaardigheden om met meer resultaat en plezier (samen) te werken.